Motor Nasıl Çalışır?

Birçoğumuz aracımızın kaputunu açtığımızda ne olduğunu ve ne işe yaradığını bilmediğimiz metal ve plastik parçalardan oluşmuş bir makine ile karşılaşır ve meraklı gözlerle şöyle bir süzeriz. Burada neler oluyor da depoya doldurduğumuz yakıt, bizi ve bu koca kütleyi nasıl harekete geçiriyor.

Daha önce motor ve motoru oluşturan parçaları kısaca anlatmaya çalışmıştım. Burada ise bu parçaların birbirleriyle uyum içinde çalışarak, hareketi nasıl meydana getirdiklerini anlatmaya çalışacağım.

1876 yılında Alman mühendis Nikolaus Otto tarafından bulunan Otto çevirimi, benzinli motorun çalışma prensibini oluşturmaktadır. Çevrimin dört aşamadan oluşuyor olması, bu sistem ile çalışan motorlara dört zamanlı motor ismini verir.

İçten yanmalı motorların en önemli örneği olan benzinli motorlar, yanma odası içerisine emme manifoltundan alınan hava-yakıt karışımının buji ile ateşlenmesi sonucunda pistonu aşağı ittirmesi prensibine dayalı olarak çalışır. Ateşleme, distribütör tarafından ayarlanmış bir düzen içerisinde bujiler tarafından yapılır.

OTTO ÇEVİRİMİ (Dört Zamanlı Çevirim)

Kendi adından da anlaşılacağı gibi, dört zamanlı içten yanmalı motor dört temel adım üzerine çalışır

        1) Emme zamanı

        2) Sıkıştırma zamanı

Dört zamanlı motorun
çalışma evreleri
OTTO çevirimi

        3) Ateşleme zamanı

        4) Egzoz zamanı

1- Emme zamanı: Karbüratörden gelen benzin-hava karışımı, emme sübabının açılması ile silindir içine çekilir.

2- Sıkıştırma zamanı: Piston yukarı çıkarak benzin-hava karışımını sıkıştırır.

3- Ateşleme zamanı: Sıkışan ve ısınan karışım, bujiden çıkan kıvılcım ile tutuşur. Oluşan patlama ile piston aşağı doğru itilir. Hareket gücü bu aşamada üretilmiş olur.

4- Egzoz zamanı: Egzoz zamanında ise pistonun yukarı hareketi ile yanma sonucu oluşan gazlar egsoz sübabından dışarı atılır ve bir çevrim tamamlanarak, diğer çevrim yeniden başlar.

DİZEL MOTOR NASIL ÇALIŞIR

Benzinli motorlarla temelde birçok özelliği aynıdır. Tek farkı piston içerisinde sıkıştırılan yakıt+hava karışımı değil sadece hava olmasıdır. Sıkıştırılan hava belirli bir basınç ve sıçaklığa ulaştığında yüksek basınçlı enjektörden yakıt püskürtülür ve sıkışan sıcak havanın içerisinde yakıtın patlaması ile piston aşağı doğru itilir.

Dört zamanlı dizel motorun çalışma zamanları:

1- Emme: Silindire temiz havanın alınması

2- Sıkıştırma : Silindire alınan havanın sıkıştırılması

3- Ateşleme : Sıkıştırılan havanın üzerine yakıtın enjektörle püskürtülerek yanması

4- Egzoz : Silindir içinde kalan artık gazların dışarıya atılması.